طرحواره سبک واحدی از مشاهده , فکر و احساس درباره اوضاع به ما تحمیل می کند و موجب می شود تا بر حسب عادت همواره به شیوه ای یکسان به این شرایط واکنش نشان دهیم . واکنش ما نه تنها بر این امر صحه می گذارد که اوضاع را همان طور مد نظر قرار دهیم که طرحواره می گوید. بلکه حق انتخاب ما را به شدت محمدود می کند.
اما مشاهده این عادات هیجانی با توجه اگاهی باعث می شود که به میزان کمتری تحت سلطه آنها باشیم و قادر خواهیم بود که پیش ار پیش خودمان را از تحریف های ایجاد شده توسط آنها رها سازیم.