یکی از ویژگی‌های فرهنگ رفتاری ما «قربانی‌گری» یا قربانی دانستن و گریز از مسئولیت‌پذیری در برابر وضعیت خود است. این گرایش در تمام سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی و حتی در سطح ملی به خوبی دیده می‌شود. اگر خوب بنگریم همه افراد پیرامون ما شاکی و ناراحت بوده و دیگران را سرزنش می‌کنند.
اما در روان‌شناسی، بازی قربانی و یا سبک زندگی مبتنی بر سرزنش‌گری و گریز از مسئولیت‌پذیری نوعی سبک زندگی و رفتار کلی است که از چهار مؤلفه یا بخش تشکیل می‌شود: فکر، عمل، احساس و فیزیولوژی. افراد این سبک یا کلیت رفتاری را انتخاب می‌کنند و بابت آن هزینه‌های زیادی می‌پردازند. البته اگر از آن آگاه شده و جایگزین بهتر و مفیدتری برای آن بیابند می‌توانند الگوی کارآمد و رفتار کلی مؤثرتری را انتخاب کنند. در کتاب انسان و انتخاب دشوار که درواقع جلد دوم از سه‌گانهٔ «زندگی مسئولانه» است، در ابتدا ویژگی‌های هر یک از مؤلفه‌های مختلف این الگو به تفصیل شرح داده شده تا در وهلهٔ نخست راه برای شناسایی این الگو و سبک زندگی مبتنی بر سرزنش‌گری هموار شود و در مرحلهٔ بعد راه‌های رهایی از این الگوی مسلط و ایجاد الگویی جایگزین مبتنی بر مسئولیت‌پذیری معرفی شوند.